| شناسایی چارچوب مناسب بازی‌وارسازی برای خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی ایران |
| کد مقاله : 1010-NITA |
| نویسندگان |
|
رضا رجبعلی بگلو *1، سمیه سادات آخشیک2 1پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) 2بلوار هوشیار، خ. بیست متری، کوچه دوم شمالی، پلاک 7 |
| چکیده مقاله |
| هدف: خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی در تأمین منابع اطلاعاتی علمی نقش برجسته و ارزشمندی دارند. با توجه به اهمیت این خدمات انتظار می‌رود کتابخانه‌های دانشگاهی با به کارگیری از روش‌های نوآورانه و خلاق به جذب و افزایش کاربران خود بپردازند. بازی‌وارسازی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی یکی از روش‌ها جدید و مؤثر در این زمینه است. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تحلیل چارچوب، عناصر و اجزای بازی‌وارسازی برای خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی ایران است. روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع ترکیبی (کیفی- کمی) بود که در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول، با استفاده از شیوه مرور نظام‌مند با دستورالعمل مطالعات مرور نظام‌مند پریزما، به شناسایی منابع مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته شد. در مرحله دوم با بهره‌گیری از تکنیک دلفی، پرسشنامه شناسایی چارچوب مناسب بازی‌وارسازی برای خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی ایران طراحی و در اختیار اعضاء پنل قرار داده شد. جامعه پژوهش حاضر دربرگیرندة دو گروه بودند: 1- پژوهش‌های مرتبط در قالب مقاله و پایان‌نامه در حوزه بازی‌وارسازی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی در داخل و خارج از کشور شناسایی و در نهایت 44 منبع انتخاب شدند. مبنای انتخاب منابع بر اساس غربالگری مطالعات پریزما 2015 بود. 2- اعضاء پنل دلفی که در مرحله نخست 7 نفر و در مرحله دوم 6 نفر بودند، در این پژوهش شرکت کردند. گردآوری داده‌های پژوهش از دو طریق تحلیل منابع و پرسشنامه انجام شد. تحلیل محتوای منابع با استفاده از نرم‌افزاز مکس کیودی‌ای نسخه 2020 انجام گرفت. یافته‌ها: پس از بررسی پژوهش‌های مرتبط چارچوب اُکتالیسیس (هشت ضلعی) و داربست شناختی به‌عنوان چارچوب مناسب بازی‌وارسازی برای خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی ایران شناسایی شد. پس از بررسی دیدگاه صاحب‌نظران مؤلفههای فرعی احساسات، روایت، پیشرفت و ارتباط از عنصر دینامیک، همکاری، بازخورد، تعامل، رقابت و جوایز از عنصر مکانیک، دستاورد، آواتار، سطوح، تابلو امتیاز، نشان و امتیازها از عنصر اجزاء به‌عنوان عناصر مهم بازی‌وارسازی در خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی ایران شناسایی شدند. استفاده از چارچوب اُکتالیسیس ، داربست شناختی و عناصر مناسب بازی‌وارسازی می‌تواند موجب بهبود ارائه خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی، جذب و مشارکت هر چه بیشتر کاربران شود. نتیجه‌گیری: به کارگیری از عناصر و چارچوب بازی‌وارسازی در خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی، به‌عنوان یک رویکرد جدید و با هدف افزایش تعامل کاربران و ارتقاء منابع علمی مورد توجه بسیاری از کتابخانه‌ها قرار گرفته است. از همین روی، کتابخانه‌های دانشگاهی می‌توانند با ادغام عناصر و چارچوب‌های بازی‌وارسازی با خدمات ارائه شده، محیط یادگیری تعاملی و جذاب ایجاد کنند. شناسایی چارچوب‌های اجرایی و عناصر مؤثر بازی‌وارسازی در خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی و ایجاد تعادل بین این عوامل برای به حداکثر رساندن میزان خطا و شکست پروژه‌های بازی‌وارسازی در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران می‌تواند مؤثر باشد. هدف: خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی در تأمین منابع اطلاعاتی علمی نقش برجسته و ارزشمندی دارند. با توجه به اهمیت این خدمات انتظار می‌رود کتابخانه‌های دانشگاهی با به کارگیری از روش‌های نوآورانه و خلاق به جذب و افزایش کاربران خود بپردازند. بازی‌وارسازی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی یکی از روش‌ها جدید و مؤثر در این زمینه است. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تحلیل چارچوب، عناصر و اجزای بازی‌وارسازی برای خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی ایران است. روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع ترکیبی (کیفی- کمی) بود که در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول، با استفاده از شیوه مرور نظام‌مند با دستورالعمل مطالعات مرور نظام‌مند پریزما، به شناسایی منابع مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته شد. در مرحله دوم با بهره‌گیری از تکنیک دلفی، پرسشنامه شناسایی چارچوب مناسب بازی‌وارسازی برای خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی ایران طراحی و در اختیار اعضاء پنل قرار داده شد. جامعه پژوهش حاضر دربرگیرندة دو گروه بودند: 1- پژوهش‌های مرتبط در قالب مقاله و پایان‌نامه در حوزه بازی‌وارسازی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی در داخل و خارج از کشور شناسایی و در نهایت 44 منبع انتخاب شدند. مبنای انتخاب منابع بر اساس غربالگری مطالعات پریزما 2015 بود. 2- اعضاء پنل دلفی که در مرحله نخست 7 نفر و در مرحله دوم 6 نفر بودند، در این پژوهش شرکت کردند. گردآوری داده‌های پژوهش از دو طریق تحلیل منابع و پرسشنامه انجام شد. تحلیل محتوای منابع با استفاده از نرم‌افزاز مکس کیودی‌ای نسخه 2020 انجام گرفت. |
| کلیدواژه ها |
| بازی‌وارسازی خدمات کتابخانه‌ای، کتابخانه‌های دانشگاهی ایران، چارچوب بازی‌وارسازی |
| وضعیت: چکیده برای ارائه پذیرفته شده است |