دکتر محمد حسنزاده
فناوری اطلاعات موتور محرکه پیشرفت جوامع انسانی به ویژه در عصر حاضر است. به همین دلیل، از بیش از 4 دهه پیش سرمایهگذاری و توجه به فناوری اطلاعات در سیاستهای ملی و بینالمللی به صورت شتابان افزایش یافته است. برای بیش از یک دهه است که فناوری اطلاعات در رأس فناوریهای راهبردی قرار گرفته است. امروزه دیگر، فناوری اطلاعات تنها یک فناوری راهبردی نیست، بلکه فناوری پایه است. همانگونه که علوم پایه، سرمنشاء علوم دیگر قرار میگیرند، فناوری اطلاعات به عنوان فناوری پایه، برای رشد همه فناوریها ضروری است. به عنوان نمونه، دیگر نمیتوان پیشرفت فناوری زیستی، نانو، و سایر را بدون فناوری اطلاعات تصور کرد. از سوی دیگر، با توسعة اینترنت، فناوری اطلاعات به عنوان پیشران اصلی ارتباطات انسانی و مؤلفه اصلی پیشرفت اقتصادی و اجتماعی و تحولات سیاسی و محیطی در آمده است. به همین دلیل، فناوری اطلاعات به صورت ویژه مورد توجه سیاستهای ملی و بینالمللی قرار گرفته و سرمایهگذاریهای کلانی در این زمینه در حال انجام است. در نتیجه این توجه و سرمایهگذاری، امروزه شرکتهای مرتبط با فناوری اطلاعات در صدر فهرستهای مربوط به شرکتهای بزرگ جهان قرار گرفتهاند.
فناوری اطلاعات کارکردهای مختلف و منتوعی را به جامعه انسانی عرضه کرده است که توسعه عدالت، شفافیت، اتصالپذیری، دانشبنیانی و پایداری از جمله آنهاست. چنانچه سازمانها بتوانند از کارکردهای فناوری اطلاعات در ساختار سازمانی و محیط زیست کسب و کار خود به نحو مطلوب بهرهبرداری کنند، به همان اندازه خواهند توانست سازمان خود را چابک تر، منعطفتر و اخلاقی مدیریت کنند. بین استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و ارتقای بهرهوری رابطه مستقیمی وجود دارد. امروزه با برجستهتر شدن کارکردهای هوش مصنوعی، کاربست فناوری اطلاعات در کسب و کارها بسیار بیشتر از قبل گستره و عمق پیدا کردهاست. فناوری اطلاعات از ظرفیت بالایی برای ارتقای پایداری سازمانها و کسب و کارها برخوردار است.
با توجه به اهمیت و جایگاه فناوری اطلاعات، چالشهای گوناگونی پیش روی حکمرانی فناوری اطلاعات در سازمانها و کسب و کارها قرار گرفته است. نحوه رفتار و برخورد مدیران ارشد و میانی با این چالشها میتواند تعیینکننده میزان موفقیت آنها در آزادسازی پتانسیل فناوری اطلاعات برای توسعه و پایداری باشد. گزینش و بهرهبرداری مناسب از نیروی انسانی توانمند، آشکارسازی و کاربست شایستگیهای متخصصان فناوری اطلاعات، ایجاد تعادل بین محتوای اطلاعاتی و کالبد فناوری اطلاعات در راستای اهداف و ماموریت های کسب و کار و نظایر آن از جمله چالشهای بسیار تعیین کننده است. همزمان با ارتقای اهمیت فناوری اطلاعات، چالشهای پیش رو نیز با سرعت زیادی در حال افزایش است. سازمان ها و مدیران فناوری اطلاعات نیاز به پشتبیانی، هماندیشی، همکاری، و همیاری دارند تا بتوانند مواجهه مناسبی با چالشهای مرتبط با فناوری اطلاعات در سازمان داشته باشند.
پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) به عنوان تنها مجموعه پژوهشی، آموزشی و حاکمیتی در زمینه علوم و فناوری اطلاعات سالهاست که توجه به فناوری اطلاعات و کمک به رشد و بالندگی آن در سازمانها و کسب و کارها را در سرلوحه فعالیتهای خود قرار داده است. برگزاری ادامه دارِ جایزه ملی فناوری اطلاعات و اعطای جوایز به محصولات و مدیران برجسته در این زمینه یکی از نشانههای اهتمام این مجموعه ملی به مأموریت و تکلیف خود در زمینه فناوری اطلاعات است. هشتمین جایزه ملی فناوری اطلاعات با زیرمجموعههای خود به دنبال ایجاد توجه به فناوری اطلاعات و معرفی موثرترینهاست. همکاران ما در پژوهشگاه به ویژه عزیزانی که در زیرمجموعه جایزه ملی فناوری اطلاعات به فعالیت میپردازند با آگاهی از حساسیت توجه به فناوری اطلاعات بیشترین تلاش خود را به کار بستهاند تا تأثیری عمیق در پیشرفت این فناوری در کشور برجای بگذارند.
ضمن آرزوی موفقیت برای همه عزیزان در شورای سیاستگذاری، کمیتههای علمی و اجرایی و سایر بخشها از همه متخصصان، مجامع حرفهای، مدیران ملی مرتبط و همه کسانی که خود را به نوعی در این اقدام ملی ذیصلاح میدانند، تقاضا دارم به هر شکلی که میتوانند در برگزاری موفقیتآمیز این رخداد ملی تاثیرگذار مشارکت داشته باشند و پیشنهادات و ایدههای خود را با همکاران من در میان بگذارند.
با آرزوی توفیق الهی
محمد حسن زاده
رئیس هشتمین جایزه ملی فناوری اطلاعات